Od samog osnivanja, u fokusu rada NVO Ženski centar nalazi se porodično nasilje. Shodno tome, najviše aktivnosti je usmjereno u tom pravcu, a rezultat je sve veći i veći porast prijave nasilja u porodici u opštini Trebinje, kao posljedica ohrabrivanja žrtve i vraćanja povjerenja u institucije, uz podršku i pomoć naše organizacije.Da bismo adekvatno odgovorili ovom problemu izgradili smo mrežu aktera u lokalnoj zajednici koja se gradi na moralnoj obavezi i koju svi poštuju.
Naime, u predhodnoj 2004. god. potpisan je Sporazum o saradnji koji definiše obaveze i saradnju između Ženskog centra i 18 vladinih i nevladinih tijela u cilju organizovane borbe protiv nasilja u porodici i adekvatnije podrške žrtvi. Potpisnici Sporazuma su Opština Trebinje, Centar javne bezbjednosti Trebinje, Centar za socijalni rad Trebinje, Dom zdravlja Trebinje, Javno tužilaštvo koje pokriva cijelu Istočnu Hercegovinu uključujući i Foču, mediji (uključujući i TV jedinicu u Trebinju), sve osnovne i srednje škole, četiri dječija vrtića i Crveni Krst. Kako je ovaj Sporazum uopšten, u toku ove godine potpisani su Protokoli o saradnji koji jasno definišu prava i obaveze između pomenutih aktera. Ovaj primjer može da posluži I svim drugim opštinama /zemljama u okruženju kao primjer dobre prakse. U toku godine održavani su pojedinačni i kolektivni sasatanci sa potpisnicima Sporazuma i Protokola kako bi razmjenili mišljenja i informacije o predhodnim i planiranim aktivnostima, iskustvima i problemima.
Protokol o saradnji između Centra javne bezbjednosti Trebinje, Centra za socijalni rad Trebinje i Ženskog centra Trebinje potpisan je 09.09.2005.god. u Trebinju. Kao rezultat te saradnje provedeno je nekoliko zajedničkih akcija koje su rezultirale boljom podrškom žrtvama i njihovoj većoj zaštiti. Organizovana je edukacija za profesionalce, uspostavljen bolji protok informacija i timski rad. Takođe ove dvije institucije usmjeravaju na našu pomoć sve korisnike/ce koji ih trebaju (SOS linija , pravna pomoć i zastupanje pred sudom, psihosocijalna podrška, doktor ponedeljkom, kreativni centar za djecu i drugo). Rezultati naše saradnje su sihronizovani lanac podrške prema žrtvi koji ujedno djeluje upozoravajuće na nasilnika, a ohrabrujuće na žrtvu, dostupnost i pravovremenost informacija, ohrabrivanje žrtve, razvoj volonterizma i timskog rada, prepoznavanje potreba izgradnje kapaciteta institucija kao i međusobne edukacije, korištenje međusobnih resursa i programa za žrtve porodičnog nasilja (SOS linija, besplatna pravna pomoć i zastupanje pred sudom, psiho-socijalna podrška, i sl.). Iako smo imali od samog početka našeg rada, u globalu, dobru saradnju sa policijom ovim Protokolom smo je dodatno nadogradili i učvrstili na partnerskim osnovama.
Protokol o saradnji između NVO Ženski centar Trebinje i Domom zdravlja Trebinje potpisan je 24.10.2005.god. u Trebinju. Protokolom su usvojeni ponuđeni crteži muškarca/žene, dječaka/djevojčice na kojima doktor zaokružuje mjesto povrede, kako bi se pojačao vizuelni utisak uz izdavanje povrednog lista. Ta skica, inače donešena sa studijskog putovanja u Švedsku koju nam je omogućila Kvinna till Kvinna, prilagođena našim uslovima, ovjerena od ljekara, zajedno sa povrednim listom, dostavlja se policiji koja je prosleđuje tužilavštvu i sudu. Prema informacijama sa kojima raspolažemo, ta skica se počela koristiti ne samo za žrtve porodičnog nasilja već i za se druge povrede koje se procesuiraju od strane policije kao primjer dobre prakse. Osim toga služba Hitne medicinske pomoći je započela vođenje statistike srodstva nasilnika i žrtve što dosad nije bila praksa. Sa Dječijim dispanzerom dogivorili smo da prilikom sistematskih i drugih pregleda, u slučajevima primećivanja tragova nasilja nad djeteta, uključujući i zanemarivanje, obavjeste Centar za socijalni rad ili našu organizaciju što dosada nije bila praksa. Kao rezultat ovakvog vida saradnje već je spašen život, djevojčica je bila pred anoreksijom i uključivanjem Centra za socijalni rad, animirani su roditelji i uz adekvatnu ljekarsku terapiju i nadzor prevaziđene su teškoće.
Preko GAP projekta Domu Zdravlja Trebinje obezbjedili smo kupovinu ultrazvučnog aparata sa vaginalnom sondom i našim korisnicama omogućeni su besplatni ginekološki i ultrazvučni pregledi.
Protokol o saradnji sa trebinjskim vrtićima „Naša radost“, Sv. Evgenija i carica Milica“, „Čudesna zemlja“ i „Ciciban“ potpisali smo 28.10.2005.god. u Trebinju. Svako od njih preuzeo je obavezu, da za po dvoje djece iz porodica sa nasiljem obezbjedi besplatno cjelodnevne usluge.
Ovo je jednistveni primjer u BiH gdje se različiti akteri u društvu uključuju, volonterski u zbrinjavanju i pružanju podrške žrtvama porodičnog nasilja na ovakav način. Za ovu djecu, ovaj vid podrške je vrlo važan, jer omogućava višesatno izdvajanje iz disfunkcionalnih porodica u okruženje gdje je prisutan smjeh i zabava, koji pomažu da se dijete opusti i da prevaziđe vlastitu traumu uz punu pažnju vaspitnih radnika/ca. Za porodicu ovo ima i olakšavajući ekonomski momenat, pošto porodičnonasilja stvara novu kategoriju siromašnih uslijed lišavanja žrtve lične imovine i finansijskih sredstava od strane nasilnika. Za naše partnere – vrtiće naša organizacija je omogućila edukaciju prepoznavanja nasilja nad djetetom i stoji im na raspolaganju ukoliko imaju dodatne potrebe.
U okviru ovog projekta, podržanog od švedske organizacije Kvinna till Kvinna, koji je regionalnog karaktera jer obuhvata cijelu Istočnu Hercegovinu tj. 6 njenih opština (Bileću, Nevesinje, Gacko, Ljubinje, Berkoviće i Trebinje), uporedo su se održavale 4 aktivnosti:
Aktivnosti doktor ponedeljkom i psiho-socijalna podrška su, na osnovu iskustva iz 2004 godine, produžene jer su se pokazale kao vrlo korisne i neophodne za osnaživanje i ohrabrivanje žena na ovim prostorima. Koliko smo bili uspješni dokaz je i drastično povećanje prijava nasilja policiji od strane same žrtve nasilja. U 2001 prijavljeno je 5 slučajeva, u 2002 – 11 slučajeva , u 2003 – 15 slučajeva, u 2004 – 18 slučajeva, a u 2005 – 28 slučajeva. Podaci se odnose na opštinu Trebinje, u drugim opštinama Istočne Hercegovine nije došlo do značajnijih odstupanja. Policicji je omogućena i edukacija na temu „Multidisciplinarni pristup suzbijanja porodičnog i drugih vidova nasilja nad ženama i djecom“ koju je sprovela NVO „Medika“ iz Zenice uz naše partnerstvo. Ovome rezultatu je svakako doprinjele novouspostavljena aktivnost pružanja besplatne pravne pomoći i zastupanja pred sudom, ali i Okrugli stolovi koji su napravili vidljivijim naše aktivnosti i rezultate i širili informacije o zakonodavnim mogućnostima zaštite žena od različitih vidova nasilja nad njima (Zakon o ravnopravnosti polova, Krivični zakon RS, Porodični zakon RS, prednacrt i nacrt Zakona o zaštiti od porodičnog nasilja).
U izvještajnom periodu održano je 12 Okruglih stolova u 6 opština Istočne Hercegovine, i to u svakoj opštini po dva na teme: „Ženski centar juče, danas, sutra…“ i „Ženska ljudska prava i trenutna važeća zakonska regulativa u RS koja tretira nasilje u porodici“. Na Okrugli stolovi je prezentiran rad i dosadašnji rezultati Ženskog centra, što je izazvalo veliku pažnju ne samo građana već i predstavnika institucija koji su prisustvovali njima, doživljavajući našu organizaciju kao ozbiljnog partnera na polju borbe protiv nasilja nad ženama. Na Okruglim stolovima učestvovali su opština, policije, centara za socijalni rad, zdravstva, medija, NVO-a, škola, vrtića, tužilaštva, suda, članova opštinskih komisija za ravnopravnost polova i građani. Okrugli stolovi su se održani u Trebinju 26.02. 2005.godine, u Ljubinju 31.03. 2005. godine, u Bileći 28.04.2005. godine, u Nevesinju 30.06. 2005. godine, u Berkovićima 07.09.2005. godine i u Gacku 13.09.2005. godine, i na njima su prisustovale 134 osobe. Na ovim Okruglim stolovima prezentirani su i rezultati Sporazuma o saradnji i Protokola koje je naša organizacija potpisala sa 18, uglavnom vladinih institucija u opštini Trebinje. Okrugli stolovi na temu „Ženska ljudska prava i trenutna važeća zakonska regulativa u RS koja tretira nasilje u porodici“, održani su u Trebinju 05.03.2005. godine , u Bileći 19.05.2005. godine, u Nevesinju 25.07.2005. godine, u Gacku 26.07.2005. godine, u Ljubinju 03.11.2005. godine i u Berkovićima 09.11.2005 godine, a njima je ukupno prisustovala 101 osoba.
Tim za ho-socijalne osim pojedinačnog i grupnog rada u prostorijama Ženskog centra svakog utorka i petka od 15 do 18 časova, u više navrata pužao je usluge i na terenu. Ovom timu ukupno se obratilo 98 žena, mnoge u više navrata, a neke su učestvovale i u grupnom radu. Nerijetko su se organizovali zajednički sastanci između ovog tima, advokatica i doktorice u prisustvu same žrtve, ili pak bez nje , ukoliko je to konkretni slučaj zahtjevao. U predhodnoj godini došlo je do značajnog osvješćenja i žrtava i njihovih članova porodice ili prijatelja pa su se u više navrata i očevi i muški prijatelji obraćali našoj organizaciji tražeći pomoć za svoje bliske srodnike ili prijatelje – žene.
U prosjeku, na mjesečnom nivou, pomoć je zatražilo 15 do 23 osobe . U 95% slučajeva pomoć su zatražile žene, žrtve porodičnog nasilja, i po pravilu su se obraćale u više navrata zbog složenosti problematike. U prosjeku svaka od njih ima po dvoje djece. Oko 50% klijentkinja su permanentni korisnici različitih vrsta usluga koje pruže Ženski centar. U slučajevima u kojima je to bilo opravdano i moguće radili smo i sa ostalim članovima porodice, najčešće prilikom kućnih posjeta koje su obavljanje van ovih termina.
Nije rijetkost da, u posljednje vrijeme, pomoć za prevazilaženje nasilja u porodici zatraže i djeca starije životne dobi, jer nažalost, nasilje u porodici susreće se i u porodicama sa dugim porodičnim stažom u kojima je „borba za moć“, već vremešnih supružnika pretočena u nasilje . Nerijetko nasilje postaje i generalizovano ponašanje tj. ponašanje karakteristično za cjelokupni porodični sistem i sve njigove podsisteme. U ovakvim slučajevima pokušavano je raditi sa cijelom porodicom. U izvještajnom periodu kontiruirano je radjeno sa pet ovakvih porodica, a one će i u perspektivi, zbog složenosti problema, biti tretirane kroz individualne i grupne aktivnosti. Rad sa dvije porodice urodio je pozitivnim rezultatima poslije par mjeseci kontinuiranog rada sa cijelom porodicom i uključivanjem i drugih aktera u zajednici. Moramo napomunuti da su, ipak, rijetki slučajevi u kojima se cijela porodica pridobije za saradnju,premda takav rad daje najbolje rezultate. Mnogo češće pomoć prihvata dio porodice, po pravilu to su žene žrtve nasilja i djeca.
Svake prve subote u mjesecu, odvija se grupni rad, odnosno sastaju se grupe za samopomoć . To su grupe od 5 do 7 žena koje uz stručnu pomoć psihologa i socijalnog radnika prerađuju negativna iskustva, stavljaju doživljeno u novi okvir , te kroz razmjenu iskustava i uzajamnu podršku jačaju lične kapacitete.
Ističemo da je ovaj tim, rukovodjen profesionalnim principom – klijent u centru pažnje- sve aktivnosti planirao u skladu sa izraženim potrebama klijenata i uz njihovo direktno uključivanje u planiranje aktivnosti. Zbog toga smo se i odlučili da pomoć pružano i u porodici jer jedan broj klijenara nije želio da eksternalizuje svoj problem i insistirao je da im se pomć pruži u kući. Primjenjujući principe sistemske poroidične terapije u ovim slučajevima , uglavnom, je tretiran cijeli porodični sistem kroz više seansi.
Veliki napori, i u izvještajnom periodi, ulagani su na razvoj mreže aktera , jer je dobra saradnja sa školama, zdravstvaenim ustanovama, radnim organizacijama, kao i MUP-om, Tužilaštvom i sudovima, od izuzetnog značaja za postizanje dobrih rezultata u radu.
U izvještajnom periodu održana su dva okrugla stola o položaju žena u Trebinju i sagledavanju mogućnosti za veću afirmaciju žena. Ove aktivnosti za cilj imaju i regrutovanje novih snaga Ženskog centra koje će svojim djelovanjem doprinijeti polnoj ravnopravnosti, kao i razvijanju empatičnosti za sebe i druge, a sve u cilju stvaranja uslova života dostojnih svakog čovjeka.
Kako su sve naše aktivnosti regionalnog karaktera, da bi smo bili bliži svojim korisnicama/cima, otvorili smo područnu kancelariju u Bileći čiji prostor nam je obezbjedila Opština Bileća.
U toku ovog perioda advokatice su imale 71 poziv po pitanju porodičnog nasilja, žene su putem telefona zatražile savjet zbog porodičnog nasilja uglavnom informacije u vezi brakorazvodne parnice, dodjele djece, kao i o imovinsko – pravnim pitanjima. Od njih 71, 24 su zvale zbog informacija o krivičnom postupku u slučaju ili zbog prijavljivanja nasilja u porodici. Lično je 47 žena i četiri muškarca došlioda se informiše o svojim pravima i da zatraže pomoć zbog porodičnog nasilja. Bilo je slučajeva nam se za pomoć obraćaju i povratnici.
Najčešće se nasilje dešava kada je nasilnik u alkoholiziranom stanju, ali ono što je zabrinjavajuće je sve veći broj nasilnika čije ponašanje ukazuje na duševno oboljenje. Većina žrtava koje su se odlučile da prijave nasilje prijavljuje i da nasilnik posjeduje oružje.
U toku ove godine organizovana je posjeta Švedskoj, od strane Kvinne till Kvinne, gdje nam je u Štokholmu omogućena posjeta Kvinna tilll Kvinni i drugim organizacijama i institucijama kao što su policija, trauma centar, centar za muškarce i dr. Posjeta nam je omogućila prenošenje dobre prakse iz Švedske i prilagođene našim uslovima, njene primjene u radu naše organizacije i lokalne zajednice. (npr. od tehničkih detalja kako se čuvaju novinski članci, o načina vođenja kapmanje do uvođenja crteža muškaraca i žena u rad domova zdravlja).
U više navrata imali smo posjete našoj organizaciji predstavnica Kvinna till Kvinna, iz kancelarije u Sarajevu.
Kreativni centar za djecu, djeulje u okviru Ženskog centra. U 2005. godini ostvareni su vidni rezultati iako se radilo u lošim uslovima i najviše na volonterskoj osnovi. Kreativni centar je osnovan uz podršku ambasade Kanade koja je omogućila nabavku opreme i namještaja, i u okviru njega djeluje pet sekcija: glumačka, novinarska, fotografska, likovna i muzička. Kreativni centar je osnovan za djecu žrtve porodičnog nasilja, ali je otvoren za svu djecu od 6 do 15 godina u cilju njihove socijalizacije.
U 2005.godini izdata su dva dvobroja Dječijih amaterskih novina koje sama djeca pripremaju, uređuju i štampaju. Ove novine štampane se u 300 primjeraka (tiraž je mali zbog nepostojanja finansijske podrške) koje se distribuirane, po 100 komada, za tri osnovne školu u Trebinju. Glumačka sekcija uz finansijsku pomoć UMCORA pripremila dječiju kostimiziranu predstavu „Da li će damojed zavoljeti sladoled?“ sa kojom smo obišli sve opštine u Istočnoj Hercegovini i sa kojom su u toku ove godine nastupili ukupno 9 puta. Predstava je održana i Omladinskom domu u Petrovom Polju.Sa likovnim i drugim kreativnim radovima likovne sekcije, djeca ovoga Centra su se predstavila u više navrata na uličnim manifestacijama u našem gradu.
Kreativnicentar okuplja oko 100 djece od čega su njih tridesetak žrtve porodičnog nasilja. Njegov rad je jako važan, jer pomaže djeci žrtvama porodičnog nasilja da pravilno kanališu svoja osjećanja ljubavi i mržnje i da se kroz kreativne aktivnosti pronađu i razvijaju, i na taj način grade svoje samopoštovanje, direktno jačaju svoju ličnost i prevazilaze vlastite traume. Takođe, na ovaj način skida im se etiketa „loše djece“ od koje se samo očekuje da nastave sa krugom nasilja, i da se okrenu ka svijetu kriminala.
Kroz projekat „Omladinski dom Petrovo Polje“, koji je podržan od strane UMCOR-a, pružena je edukacija iz oblasti nasilja u porodici i ravnopravnosti polova djeci uzrasta od 12 do 18 godina u cilju uticaja na podizanje njihove svijesti o potrebi razvijanja ravnopravnih-partnerskih odnosa između muškaraca i žena.
U okviru ove godine inicirali smo i realizovali,uz podršku Gender centra RS, dobijanje kratkog četverocifrenog broja 1264 zasve SOS linije u RS. Jedinstvena SOS linija nastala je kao rezultat našegdvogodišnjeg rada započetog prvim obraćanjem Telekomu RS 18.08.2004. godine,tako da sada sve organizacije koje imaju ovu aktivnost „Lara“ Bijeljina,„Udružene žene“ Banja Luka i „Budućnost“ Modriča, imaju jedinstven broj.
U cilju dobijanjajedinstvenog humanitarnog broja naša organizacija je bila u stalnoj prepisci ipregovorima sa Regulatornom agencijom i Telekomom RS. SOS linija je počela sa radom15.03.2005.godine zahvaljujući podršci ambasade Velike Britanije i pomoć sedobijala pozivom na broj 059 260 026 (napominjemo da nam je ovaj priključak besplatno omogućen). Nakon višemjesečnihpregovora, zatražili smo i podršku Gender centra RSdopisom broj I – 47/05 od 06.04.2005. godine, a što jedoprinjelo finalizaciji i realizaciji dobijanja kratkog četverocifrenog broja1264 za sve SOS linije namjenjene žrtvama porodičnog nasilja u RS. Između NVO„Lara“ Bijeljina, „Udružene žene“ Banja Luka i „Budućnost“ Modriča pružaoca uslugai Gender centra RS, koji koordinira radom i daljim razvojem SOS linije,potpisan je 10.06.2005. godineMemorandum o saradnji i razumijevanju u kome su definisani prava i obavezepotpisnica ovog Memoranduma.
U toku2005. godine ova linija je imala svega 16 poziva što govori da je potrebnovrijeme trud i dodatna upornost naše organizacije da se ovaj, za ove krajeve,potpuno novi način pružanja pomoći, razumije i prihvati.
Na prijedlog Gender centra RS napravljeni suobrazaci koji omogućavaju vođenje jedinstvene statistike na nivou cijele RS.Zahvljujući dobroj komunikaciji sagotovo svim institucijama i organizacijama u regiji Istočne Hercegovine, plakatiza SOS liniju su distribuirani i izloženi u svim zdravstvenim ustanovama,policijskim stanicama, školama, vrtićima, centrima za socijalni rad i većimkolektivima u kojima uglavnom rade žene .
SOS linija nema kontinuiranu finansijskupodršku. Do sada finansijska podrška je dobijena samo od Ministarstva uprave ilokalne samouprave RS u iznosu od 3000KM.
U periodu trajanja projekta „Moja ženska ljudska prva“ od 11.04.2005. do 11.07.2005., koji je podržan od UNDP, Ženski centar je otvorio kancelariju u Bileći i održao ukupno 9 interaktivnih radionica. Projektom su obuhvaćene dvije grupe žena i muškaraca bilećke opštine kao i predstavnici institucija, vladinih i nevladinih, u opštini Bileća (Opština, Centar za socijalni rad, mediji, NVO-i, Suda za prekršaje, članovi opštinske Gender komisije). Učesnici/ce radionica, njih 237, na ovim interaktivnim radionicama dobili su ključne informacije u vezi nasilja po polnoj osnovi, odnosno o Zakonu o ravnopravnosti polova, njegovim mogućnostima, kao i mehanizmima za njegovu implementaciju.
Rezultati ovog projekta su :
Teme interaktivnih radionica za dvije grupe
Smatramo da je otvaranje područne kancelarije, kao i plasiranje ključnih informacija iz gender perspektive iz oblasti ekonomije i rada, zdravlja i socijalne zaštite, javnog života, obrazovanja i eliminacije nasilja nad ženama, doprinjelo boljem razumjevanju položaja žena kao i iznalaženju mehanizama za njihovo praćenje i podršku.
U cilju ekonomskog osnaživanja žena implementiran je projekat „Turistička prekogranična saradnja“
Kao ženska organizacija koja se bori za ekonomsko osnaživanje žena, svojim aktivnim angažovanjem na razvoja turizma u BiH, želimo da doprinesemo revitalizaciji žena kroz turizam. Dana 13.10.2005.godine u Trebinju održana je konferencija o turističkoj prekograničnoj saradnji izmeću Dubrovačko-neretvanske Županije, opština Boko-Kotorskog zaliva i Istočne Hercegovine, pod pokroviteljstvom CEI i EU u BiH.
Konferenciju je otvorio Šef Delegacije Evropske Komisije u BiH g-din Michael Humphrys, a u svojstvu specijalnih gostiju bili su predstavnici ambasada Republike Hrvatske i Srbije i Crne Gore, Konzulata Republike Hrvatske, OHR-a, Agencije za ekonomski razvoj REDAH i Obrtničke komore RS. Aktivni učesnici ove konferencije bili su predstavnici/ce Dubrovačko-neretvanske Županije, opština i turističkih organizacija/saveza Tivat, Herceg Novi, Kotor (SCG), Trebinja, Bileće, Ljubinja, Berkovića i predstavnici NVO-a iz Nevesinja. Napominjem da je ovo prvi zvanični sasatanak koji se održao u Istočnoj Hercegovini izmedju ove tri regije nakon poslednjeg rata, što daje dodatnu vrijednost ovoj konferenciji zbog izgradnje međuljudskih odnosa u ovom regionu. Cilj ove konferencije je bio razvoj prekogranične saradnje na svim nivoima, a u tom kontekstu i poboljšanje položaja žena na ovom regionu u čemu se naša organizacija posebno angažuje. Za ovu konferenciju pripremljen je multimedijalni CD opštine Trebinje „Trebinje mediteranski grad“ na srpskom i engleskom jeziku što je ocjenjeno kao najkvalitetniji, do sada urađeni, promotivni materijal za ovu opštinu. Osim CD pripremili smo i promotivne mini kataloge svih 6 opština Istočne Hercegovine koje smo djelili učesnicima ovog skupa.
Zaključci sa ove konferecije proslijeđeni su svim relevantnim međunarodnim i domaćim akterima u Bosni i Hercegovini, Republici Hrvatskoj i Srbiji i Crnoj Gori.
Ovo nisu jedine aktivnosti koje smo do sada ostvarili na planu prekogranične saradnje između opština Trebinja i Dubrovnika. Naime naša organizacija, je dvije godine uzastopno organizovala proslavu Dana Evrope u Trebinju, koju je podržala EU u BiH, i na kojoj su, osim šefa Delegacije Evropske Komisije, koji je otvario ove manifestacije, prisutni su bili predstavnici ambasada Srbije i Crne Gore, Republike Hrvatske, Kanade, Njemačke, Rusije, Velike Britanije, kao i druge brojne visoke zvanice iz međunarodnih i domaćh organizacija i institucija (Parlamenta Republike Srbije, JICA, Kvinn till Kvinna, Star Netvork of World Learning, OHR, OSC, EUPM, EUFOR, idr.) Tom prilikom organizovano je međunarodno pionirsko sportskotakmičenje iz džuda, na kome je učestvovao i klub iz Dubrovnika.
Smatramo da smo dosadašnjim aktivnostima prezentovali ovu regiju i doprinjeli njenojpromociji i uspostavljanju osnova za dalje pregovore o turističkoj i drugim vidovima porekogranične saradnje između Istočne Hercegovine, Bokokotorskog zaliva i Dubrovačko – Neretvanske Županije.
U cilju doprinosa ekonomsko osnaživanja žena, tokom 2005. učestvovali smo na dva seminara u organizaciji NVO Solidarnost za Jug:
Ove godine u više navrata obezbjedili smo paketiće hrane, igračaka, gardarobe i drugih prigodnih poklona za socijalno ugrožene sugrađane, prvenstveno djecu i žene žrtve porodičnog nasilja. Učestvovali smo u prikupljanju pomoći za dvoje životnougrožene djece, od čega je jedno naš štićenik. Prikupljena su sredstva u iznosu od 1700 KM.
Za šestoro najsiromašnije djece osmog razreda osnovne škole „Jovo Jovanović Zmaj „obezbjedili smo sredstava za ekskurziju.
Pružili smo i simboličnu novčanu podršku NVO „Sunce nam je zajedničko“ u njihovoj akciji prikupljanja humanitarnih sredstava za djecu sa posebnim potrebama.
U toku prošle godine naša organizacija je imala i posjete od predstavnica/ka Kvinna till Kvinne, Kanadske ambasade, Američke ambasade, UMCORA, ambasade Velike Britanije, USAIDA …